Fietstocht 19 mei: de invloed van bermbeheer

Klokslag 10 start de fietstocht van IVN Noord-Groningen bij de Menkemaborg onder leiding van onze gids Wim Weijman uit Winsum.
Het is een vervolg op een fietstocht van vorig jaar langs twee proefprojecten bermbeheer i.h.k.v. Dier en Plant Hogeland. We fietsen door het Dingebos richting Rensumaborg en genieten van het mooiste landschap dat Nederland kan bieden: het Groningse Fluitekruid.


In de Rensumalaan stappen we af want daar zijn bijzondere dingen te zien.
Allereerst het weiland vol Veldzuring waar de knalrode aren prachtig afsteken tegen het witte Fluitekruid:


Wim vertelt: op dit weiland is een schraalbeheer van toepassing, dat betekent 1 à 2 keer maaien per jaar èn het maaisel afvoeren. Hiermee verarm je de grond en er ontstaat op den duur een meer bloemrijke vegetatie. De Veldzuring duidt op minder voedselrijkdom.

In het wandellaantje wijst Johanna ons op Haarlems klokkenspel, een beroemde stinsenplant die je tegenkomt bij buitenplaatsen op beschaduwde, grazige plekken.




We lopen het pad verder af en leren het verschil tussen de Kruipende en Scherpe boterbloem herkennen aan de vorm van de onderste bladeren. Het blad links is van de Scherpe boterbloem:


In de bermen zien we bloeiende Dovenetel, Boshyacint, een bijzonder plantje dat we niet herkennen en een bos vol Haarlems klokkenspel!





Voordat we op de fiets stappen bewonderen we bij de grote boom aan de ingang van het borgterrein een prachtexemplaar Knikkende vogelmelk:



We stappen weer op de fiets en rijden de Rensumalaan uit naar de Torenstraat in Uithuizermeeden. In de folder 'Dier en Plant Hogeland' staat te lezen: Aan de Torenstraat staat rechts een bijzondere kerktoren, waarvoor stoppen een "must" is. En dat doen we natuurlijk:



We fietsen verder richting Oldenzijl tot de Paaptil en nemen de alternatieve route rechtsaf langs het Meedstermaar (Meistermoar). Het thema van onze fietstocht is Bermflora, de invloed van bermbeheer en we bekijken geconcentreerd de bermflora.

Vorig jaar langs de proefprojecten Holwindsterweg en het jaagpad Boterdiep zagen we in de bermen, als resultaat van gefaseerd maaien en afvoeren, de plantengemeenschap die hoort bij het Glanshaver-verbond met kensoorten als Grote vossenstaart, Scherpe boterbloem, Madeliefje, Gewone berenklauw en Kleine klaver. Weer andere planten geven de sterkte van dat verbond aan, zij behoren tot de Glanshaver-associatie: Paarse en Gele morgenster, Wilde peen, Pastinaak, Kleine ratelaar, Glad walstro.
Hoe meer planten uit de associatie, hoe sterker het verbond.

Langs het Meedstermaar is het maaisel (nog) niet afgevoerd en we zien, behalve een grote plek met Koninginnekruid, alleen Fluitekruid en Brandnetel. Niet afvoeren van maaisel verrijkt de grond, wat verruiging oplevert. Brandnetels zijn gek op plekken waar maaisel blijft liggen en Fluitekruid handhaaft zich ook redelijk omdat deze sterke plant vroeg is (voorjaarsaspect).
We hebben een prachtige fietstocht en genieten volop van natuur en landschap, maar de bermen langs het Meedstermaar (gemeente Eemsmond, deelnemer in het proefproject), zijn een beetje saai.

Bij de brug naar ’t Baalkjepad stappen we af en bedanken Wim voor de leerzame en interessante tocht. Net als vorig jaar hebben we een (ander) deel van de kleine toer gedaan. Misschien een goed idee om af te ronden met een derde fietstocht naar Bermflora gevolgd door een bezoek aan de gemeenten die deelnamen in het proefproject: waar sommige trajecten nog goed worden beheerd, zodat je er helemaal blij van wordt.