Woest Water en KiekKaaste 1

De derde bijeenkomst van onze cursus is bij het Stoomgemaal te Winschoten. We krijgen een interessante lezing van een medewerker van Deltares over de structuur van de grond in het Oldambt en de invloed van de mens: de verticale en horizontale bril. Daarna gaan we groepen indelen.
Cees van der Sluis en mijn persoon gaan samen een excursie uit werken! Na wat geharrewar over het Ambonezenbosje besluiten we het over een andere boeg te gooien: we gaan naar Nieuwe Statenzijl!
We spreken af op maandag 31-01 onze eerste verkenningstocht te houden. Om 12.00 uur kom ik bij Cees aan en een tijdje later vertrekken we met de Berlingo naar Nieuw Statenzijl.

We stoppen bij de Oude sluis met rolbrug bij Hongerige Wolf. Hij zit in de dijk die de Reiderwolderpolder scheidt van de CC polder:



We komen aan in Nieuwe Statenzijl. Het is verschrikkelijk koud, kan haast niet filmen, maar het is wel bijzonder leuk en interessant:



Ik film Cees en hij fotografeert mij:

De schutsluis met de Westerwoldse Aa op de achtergrond:

Bovenop de sluis bekijken we hoe het water van de Westerwoldse Aa gespuid wordt en hebben we een goed uitzicht over de omgeving.

Bij die sluis heb ik veel vragen: wat voor soort sluis is het? Hoe gaat de waterdoorvoer? Wanneer en hoe gaat de sluis open? En weer dicht? Wat gaat allemaal automatisch? En meer van dit soort dingen. Op Wikipedia staat er weinig over. Misschien aan de heer Kuiper, de oude sluiswachter die we later zullen ontmoeten.
We bestuderen het informatiebord met info over de Kiekkaaste waar we deze keer niet maar de volgende keer wel heen zullen gaan:

We zien info over de plantjes op de kwelder die wij met onze excursie willen bezoeken, dit gaan we verder onderzoeken:

En we lezen het gedicht van Ede Staal die hier kennelijk gewoond heeft, we missen zijn mooie stem:

En dan gaan we spelen met de Waaiboei, Cees is al vooruit gegaan:

Hieronder nog een paar mooie plaatjes van Cees, een vlucht vogels (wat voor vogels Cees?) en de Kiekkaaste aan de overkant van de geul:

We hebben goed onderzoek gedaan. Nieuw Statenzijl heeft het helemaal!
Maar een kwelderbezoek daar is niet aantrekkelijk. Veel riet, nodigt niet uit tot doorlopen, het is verboden en het is beter dat anderen niet zien dat we verboden terrein opgaan. We moeten dit aanvragen, waar?
Als plek willen we proberen achter de dijk bij het huis van de familie Kuiper, we hebben koffie bij hen gedronken. Op die plek, een paar 100 meter van de sluis bij Nieuwe Statenzijl, is ook een spuisluis geweest.
Meneer Kuiper was daar sluiswachter, zijn sluis werd gedicht toen die in Nieuwe Statenzijl in werking werd gesteld. Hij is nu havenmeester in Nieuwe Statenzijl.
Een bezoek aan de kwelder achter de oude sluis en een bezoek aan de Kiekkaaste doen we de komende periode.
We moeten meer informatie verzamelen de komende tijd.
We gaan lopen met laagwater dus we hebben de getijvoorspellingen van Rijkswaterstaat nodig.
We moeten alles weten over kwelderbegroeiing, er schijnen 25 soorten te zijn. We kunnen ze o.a. vinden op de site van Rijkswaterstaat: vegetatie en we hebben meer adressen.
Voor informatie over vogels tijdens ons bezoek aan de Kiekkaaste kunnen we misschien gebruik maken van de site van de vogelkijkhut.

22 januari: Skoelshit op herhaling

Als ik thuiskom met de boodschappen zitten ze gezellig rond de keukentafel te kletsen: de topredacteuren van ons oude schoolblad Skoelshit. Jet (redactrice en organisatie), Jasper (hulp op alle fronten en altijd betrouwbaar), Herman (onze zeer creatieve ICT-man), Mette (geboren directrice) en Sjoerd (technische professor en aandrijver). Alsof er nooit wat veranderd is!
Ik stel ze direct op de proef en sleep ze mee om de Fivelroute te bekijken, het is verschrikkelijk koud en mistig, we baggeren door de klei, het wordt snel donker. Gelukkig heeft Jasper in Wageningen gestudeerd wat enige aansluiting op mijn nieuwe hobby geeft. Het wordt zo donker dat we huiswaarts moeten keren. Jammer, ik zou graag de hele route doen maar dan wel met mooi weer en op de fiets.

Thuisgekomen maak ik de Hollandse erwtensoep verder klaar en Sjoerd bakt een heerlijke chocoladekoek. Het wordt smikkelen en smullen rond de grote tafel. Nadat de soeppan volledig leegge(vre)ten is pakt Herman zijn gitaar en samen met Jet trakteren ze mij op een schitterend muziekstuk:



Wow, zoiets moois, hier krijg ik dus tranen in mijn ogen van.

Jet heeft nog een verrassing in petto: we doen de hoelahoep! Dat kan alleen op zolder want we hebben ruimte nodig. Dus met z'n allen naar boven en na een korte instructie van juf bijt Jasper de spits af:



Tja, enkelen zullen nog flink moeten oefenen!

Sjoerd en Mette brengen we naar de trein en blijven zelf tot diep in de nacht filosoferen over allerlei levensvraagstukken. Zoals we dat wel vaker deden, je wordt er heeeeeel errug moe van:

11 Januari: Les 1 cursus Landschapsgids

Om 19.30 moeten we aanwezig zijn in het koetshuis van de Ennemaborg in Midwolda. Tijdens deze eerste les, georganiseerd door Landschapsbeheer Groningen samen met enkele andere natuurorganisaties, maken we kennis met de cursusleiders, de cursisten en het programma dat zich afspeelt op diverse locaties.

We leren hoe je op 4 verschillende manieren naar een landschap kunt kijken (een landschap lezen) en krijgen huiswerk op voor les 2.

Les 2 is een busexcursie door het Oldambt waarbij we de gelaagde structuur van het landschap leren kennen, de grenzen van het gebied en de bijbehorende historie, en enkele prachtige plekken die we misschien voor onze eigen excursie kunnen gebruiken.
Onze excursieleider is Otto Knottnerus, de man die het boek Fivelboezem, de erfenis van een verdwenen rivier schreef.
Hieronder een foto vanuit de bus, stilstaand op de dijk, van een plek waar een dijkdoorbraak plaatsvond:

Waarom is dit plekje zo mooi?
In het dijkdorpje Drieborg zien we langs Het Laantje verschillende arbeidershuisjes van landarbeiders die bij de grote boeren werkten, in dit geval aan Duitse zijde: Ditzumerverlaat.
Bij de Carel Coenraadpolder, de jongste inpoldering van de Dollard, stappen we uit bij een weggetje dat naar de dijk langs de Dollard loopt. Aan dit weggetje staat een huisje met het naambord: DOLLART SÜD. Wat voor functie zal dit huisje gehad hebben?

Het blijkt een vroegere munitieopslagplaats van de Duitsers geweest te zijn. Op de website van de heer Remeijer kun je lezen dat we op een zeer belangrijke historische plek aangeland zijn.

Een blik op de Carel Coenraadpolder met de Deltadijk op de achtergrond:

Voorbij het huis komen we aan dezelfde kant van de weg een vreemd bosje tegen:

Wat zou dit nu weer te betekenen hebben? Op de website van de heer Remeijer kun je lezen dat het een monument van die historische plek is.
Veel valt te leren door het volgende filmpje te bekijken:


En wil je meer over de kunstwerken weten, ga naar de site van een van de kunstenaars uit het filmpje: Louie O'Grady. Luister vooral naar de eerste audioplayer die je tegenkomt: A 23 minute sound work composed of field recordings from the locality accompanied the clay sculptures. Je hoort een prachtige compositie van omgevingsgeluiden van deze plek. De manifestatie werd georganiseerd door PeerGroup, mobiele Theaterwerkplaats.

We lopen verder langs het Ambonezenbosje naar de dijk:

Een mooi uitzicht over de kwelders (Otto Knottnerus staat in het midden):

Aan de horizon zie je de strandwallen van de kwelder liggen, direct daarachter is het water.

Onze excursie loopt uit. We snijden een stuk van de route af en belanden via Nieuwolda en een zeer informatieve tocht door 't Waar weer op de parkeerplaats van de Ennemaborg.
Een geslaagde tocht!

01-01-2011: de Fivel!

Van Wiets het boekje 'Archeologie in Groningen 2' geleend. Dit deel gaat over de Fivel en de Fiveldelta: 'Fivelboezem, de ervenis van een verdwenen rivier'.

Op blz 16 staat: 'De voormalige stroomgeul voorbij Westeremden is te volgen via de Zeemsloot langs de Fiveldijk, het Oude maar, het Maarvliet en de Groote Tjariet.
Ik bekijk de route op de Grote Provincie Atlas van de Topografische Dienst samen met Google Maps en besluit vandaag een begin te maken met deze route. Het is bijzonder slecht weer dus we trakteren ons op de auto, Sam en ik.
De Zeemsloot dus. Die begint als zijtak van de Westeremdermaar.

Op deze driesprong Buigt de Westeremdermaar naar links en de Zeemsloot gaat naar rechts:

En hier kijken we op het begin van de Zeemsloot:

De duiker waar de kano's onder door kunnen varen:

De Zeemsloot die door het landschap meandert als een echte Fivelstroom:

Vlak bij Westeremden, waar de Zeerijperweg overgaat in de Westeremderweg, stroomt de Zeemsloot onder de weg door, loopt nog even langs de weg en gaat dan het bouwland in.


Bij Westeremden sla je rechtsaf de Fiveldijk op, de richting Garsthuizen. Bij het Westeremdervoorwerk komt de Zeemsloot weer bij de Fiveldijk.




De eigenaar, die in een bungalow woont aan het begin van de oprijlaan, verwijst naar een sluisje verderop, bij de driesprong Fiveldijk, Smydingheweg en Dijkumerweg.


Een prachtig sluisje met verderop een grote aanlegplaats voor kano's. Het lijkt wel een oud haventje aan de Fivelmond:


Hier stroomt de Zeemsloot in het Garsthuizermaar, wat verderop moet die overgaan in de Zeerijpstermaar en de Oude Maar. Die laatste moet ik hebben!
Ik ga de Dijkumerweg op, met de auto en Sam. De weg loopt dood en ik parkeer op het erf van een boerderij, stap uit en ga te voet verder. Het is snijdend koud, ijs op het doorlopende fietspad (het is kennelijk een prachtige touristische fietsroute) en ik kom bij het bruggetje Wijnjetil. Een plek uit het verleden, je voelt het zelfs in deze sombere winterse kou. Maar: is dit de brug over de Garsthuizermaar, de Zeerijpstermaar of de Oude maar waarnaar ik op zoek ben? Dit is een foto van Teunis Haveman die op Panoramio staat, een prachtig winters landschap maar in werkelijkheid was het grauw, ruig, koud.

Maar eens vragen bij de boerderij waar de auto staat. Die sturen mij naar de boerderij van hun opa: ...
Daar wordt ik hartelijk ontvangen met oliebollen en lekkere koffie en op de grote keukentafel spreidt opa een prachtige kaart uit (geen poedersuiker boven de kaart!) waar ik uitleg krijg over de cultuurhistorie van het gebied. De Wijnjetil ligt over het Garsthuizermaar, pas een eindje verderop is de afsplitsing. Moe gepraat en vol met oliebollen vertrek ik huiswaarts, de Zeemsloot is vandaag helemaal gedaan!
Ik moet dit boek aanschaffen: De Fivel en hare verzanding bewerkt uit nagelaten aanteekeningen van P.M. Bos door J. van Veen. En vooral de bijbehorende kaart!
Helaas, via internet bij een atiquariaat gekomen in Haarlem maar daar was het een week eerder al verkocht.